از سوى پيامبر(صلى الله عليه وآله) و امامان معصوم(عليهم السلام) علامت ها و نشانه هايى براى ظهور آن حضرت ذكر شده است كه مردم با ديدن آن علائم و نشانه ها، از ظهور امام مهدى (عج) با خبر مى شوند. اين علائم، از يك حيث، دو گونه اند:

1- علائم خاص; اين علامت ها، خاص و مختص وجود پر بركت حضرت صاحب الامر(عليه السلام)است و حضرت بدان وسيله مى داند كه خداوند او را اذن و اجازه ى ظهور داده است.

در روايتى طولانى، ابى بن كعب از پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) درباره ى علامت هاى ظهور امام مهدى(عليه السلام)سؤال مى كند. آن حضرت مى فرمايد:

او (امام مهدى) (عج) پرچمى دارد كه چون وقت ظهورش فرا رسد، خود به خود باز مى شود و خداى تعالى آن را به سخن مى آورد و عرض مى كند: «يا ولى الله فاقتل اعدالله; اى ولىّ خدا! دشمنان خدا را بكش!». و اين دو علامت است (اوّلى باز شدن پرچم، دومى، صدايى است كه از پرچم بر مى آيد.

و نيز او شمشيرى دارد كه در غلاف است و چون هنگام ظهور حضرتش فرا رسد از غلاف بيرون مى آيد و خداوند آن را به سخن مى آورد و صدا مى زند: «اخرج يا ولىّ الله! فلايحل لك أنْ تقعَد في أعداء الله; اى ولىّ خدا! قيام كن كه ديگر جاى درنگ نيست و نشستن براى تو روا نيست كه از دشمنان خدا دست بردارى». پس حضرت خروج مى كند و قيام مى كند و دشمنان خدا را هر كجا كه بيابد به قتل مى رساند...».(1)

خروج سفيانى، متّصل به ظهور امام زمان (عج) است و او با آن حضرت جنگ خواهد كرد. امام صادق(عليه السلام) مى فرمايد: «... زمانى كه سفيانى مالك مناطق پنج گانه ى شام: (دمشق، حمص، فلسطين، اردن، قنسرين) شد، در آن زمان، متوقع فرج باشيد...

2- علائم عامه; علائم عامه، علامت هايى هستند كه جنبه ى عمومى دارد و براى مردم ظاهر خواهد شد و هر كس از عوام و خواص، در طول زندگى خود، برخى از آن ها را خواهد ديد. اين علامت ها بسيار است. در اين جا به برخى از مهم ترين آن ها اشاره مى شود:

1- خروج سفيانى.

2- گرفتن خورشيد در نيمه ى ماه مبارك رمضان.

3- گرفتن قرص ماه در آخر ماه مبارك برخلاف عادت.

4- فرو رفتن زمين «بيداد» كه سرزمينى است ميان مكه و مدينه.

5- فرو رفتن زمين يا جمعيتى در مشرق.

6- توقّف خورشيد از آغاز ظهر تا وسطِ وقت عصر.

7- طلوع خورشيد از مغرب.

8- كشته شدن نفس زكيه كه سيّدى است هاشمى در پشت كوفه ـ يعنى: نجف ـ با هفتاد نفر از صالحان.

9- خراب شدن ديوار مسجد كوفه.

10- نمايان شدن پرچم هاى سياه از طرف خراسان.

11- خروج يمانى از طرف يمن.

12- فرود آمدن ترك ها در جزيره (شمال عراق كنونى).

13- ورود روميان در رمله.

14- پيدا شدن سرخى شديد در آسمان كه در اطراف آن پراكنده شود.

15- پيدايش آتش در طول مشرق كه تا سه روز يا هفت روز در هوا بماند.

16- عربان استقلال پيدا كنند و كشورگشايى كنند و از زير بار و نفوذ ديگران بيرون روند.

17- اهل مصر، فرمانرواى خود را بكشند.

18- شام خراب شود و سه پرچم در آن جا پديدار گردد.

19- رودخانه ى فرات طغيان كند يا شكافته شود، به حدّى كه آب در كوچه هاى كوفه داخل شود.

20- پلى در بغداد در كنار محله (كرخ) ساخته شود.

علامت خروج دجال، اين است كه نماز را سبك شمارند و امانت را ضايع كنند و دروغ را حلال بدانند و ربا بخورند و رشوه بگيرند و ساختمان ها را بلند سازند و دين را به دنيا بفروشند و سفيهان را به كار گيرند و با زنان مشورت كنند و قطع رحم كنند و از هواهاى نفسانى تبعيت كنند و خون ريزى را سبك شمارند و حلم، ضعف شمرده شود و ظلم فخر باشد و حاكمان، فاجر و وزيران، ظالم باشند و عارفان ضعيف و قاريان، فاسق باشند

21- ترسى عمومى و مرگى سريع و همگانى، همه ى اهل عراق و مردم بغداد را فرا گيرد كه قرار و آرام يا راه فرار نداشته باشند.

22- صدايى از آسمان بلند شود كه همه ى مردم روى زمين آن را به زبان خود بشنوند.(2)

علامت ها و نشانه هاى ديگرى نيز هست كه در كتاب هاى مبسوط، مانند بحارالأنوار، (جلد پنجاه و دوم) ذكر شده است و ما، در اين قسمت، به برخى از اين احاديث كه شامل چندين علامت است، اشاره مى كنيم.

1- امام صادق(عليه السلام) فرمود: «پنج اتّفاق قبل از ظهور قائم(عليه السلام) اتفاق مى افتد: قيام يمانى; خروج سفيانى; منادى كه از آسمان ندا مى كند; فرو رفتن زمين در بيدا; كشته شدن نَفْسِ زكيه.».(3)

2- از امام باقر(عليه السلام) نقل شده است: «... در آخرالزمان، نشانه هايى هست. از آن جمله است: دابّه الأرض; دجال; نزول حضرت عيسى; طلوع خورشيد از مغرب.»(4)

3- در حديثى طولانى، صعصعه بن صوحان از اميرالمؤمنين على (عليه السلام) در مورد خروج دجّال كه از علائم ظهور امام مهدى(عج) است، مى پرسد. آن حضرت مى فرمايد: «... علامت خروج دجال، اين است كه نماز را سبك شمارند و امانت را ضايع كنند و دروغ را حلال بدانند و ربا بخورند و رشوه بگيرند و ساختمان ها را بلند سازند و دين را به دنيا بفروشند و سفيهان را به كار گيرند و با زنان مشورت كنند و قطع رحم كنند و از هواهاى نفسانى تبعيت كنند و خون ريزى را سبك شمارند و حلم، ضعف شمرده شود و ظلم فخر باشد و حاكمان، فاجر و وزيران، ظالم باشند و عارفان ضعيف و قاريان، فاسق باشند و شهادت دروغ آشكار شود و فسق و فجور و بهتان و گناه و طغيان علنى شود و قرآن ها، تزيين شود و مساجد آراسته گردد و مناره مرتفع شود .... زنان با شوهران خود به خاطر حرص دنيوى، در تجارت شريك شوند و...»(5)

بنابراين، علامت ها و نشانه هاى فراوانى براى ظهور امام زمان(عليه السلام) وجود دارد كه مردم با ديدن آنها به ظهور امام زمان(عج) پى خواهند برد، لكن بايد توجّه داشت كه برخى از اين علائم، نشانه ى نزديكى ظهور است و برخى ديگر، نشانه ى وقوع ظهور. به عنوان مثال علامت هايى كه حضرت على(عليه السلام) در اين حديث بيان داشتند، نشانه هاى نزديك شدن ظهور است، امّا خروج سفيانى، متّصل به ظهور امام زمان(عج) است و او با آن حضرت جنگ خواهد كرد. امام صادق(عليه السلام) مى فرمايد: «... زمانى كه سفيانى مالك مناطق پنج گانه ى شام: (دمشق، حمص، فلسطين، اردن، قنسرين) شد، در آن زمان، متوقع فرج باشيد... .»(6)

پي نوشت ها:

[1]. بحارالأنوار، ج 52، ص 310 و 311.

[2]. زمينه سازان انقلاب جهانى مهدى(عليه السلام)، ص 22 تا 27; ارشاد، شيخ مفيد، ص 356 ـ 358، چاپ بيروت.

[3]. بحارالأنوار، ج 52، ص 203.

[4]. همان، ج 52، ص 181.

[5]. بحارالأنوار، ج 52، ص 193.

[6]. بحارالأنوار، ج 52، ص206.

رسول رضوي- امام مهدي،صفحه 128

بخش مهدويت تبيان