برنا: حسين بن‏علي(ع) مي‏گويد: پنج ساعت از روز گذشته بود[قبل از اذان ظهر]، كه پدرم خطبه‏ها را آغاز كرد. او نخست به حمد و ثناي حضرت حق پرداخت، صفات ربوبي‏اش را برشمرد، حاكميت مطلق را از آن وي دانست، نعمت‏هايش را مورد توجه قرار داد و بعد خطاب به مردم فرمود: خداوند تعالي امروز دو عيد بسيار بزرگ [جمعه و غدير] را براي شما در يك زمان قرار داده است؛ دو عيدي كه هر يك فلسفه وجودي ديگري را تكامل مي‏بخشدو به وسيله هر يك هدايت در ديگري اثر مي‏بخشد... سپس فرمود: توحيد و ايمان به يگانگي خداوند پذيرفته نمي‏شود مگر با اعتراف به نبوت پيامبرش محمد(ص) و دين و شريعت محمد(ص) پذيرفته نمي‏شود مگر با قبول ولايت امر كسي كه خدا فرمان ولايتش را داده است؛ و همه اين امور سامان نمي‏پذيرد مگر بعد از توسل و تمسك به اهل ولايت.

غدير از نگاه مولي الموحدين علي(ع)

سپس فرمود: خداوند در روز غدير (1) آنچه در باره منتخبين خود اراده كرد بر پيامبرش فرو فرستاد، به او فرمان داد تا ولايت و وصايت را ابلاغ كند و مجال را از كافران و منافقان بگيرد نگران گزند دشمنان نباشد .روز غدير قدر و منزلت بسيار دارد، در آن روز گشايشهاي الهي فرا رسيده و حجتش بر همه تمام شده است. امروز روز روشنگري و اظهار عقيده از جايگاه بلند و روشن است، امروز روز تكامل دين و روز وفاي به عهد است. غدير روز (2) [رسول الله(ص)] و مشهود [علي بن‏ابي‏طالب(ع)] است، روز در هم ريختن پيمانهاي زير پرده كفر و نفاق است، روز آشكار شدن حقايق اصيل اسلام است، روز ذلت و خواري شيطان است، روز استدلال و برهان است، روز جدا شدن صفوف كساني است كه آن را تكذيب مي‏كردند امروز بزرگترين روزي است كه عده‏اي از شما از آن اعراض كرديد، روز هدايت و امتحان بندگان خداست، روز آشكار شدن كينه‏هاي نهفته در دلها و سينه‏هاست، روز عرضه نصوص [سخنان بدون ابهام پيامبر (ص)] بر افراد مؤمن و دلباخته [اهل الخصوص‏] است، غدير روز شيث پيامبر(ع) است، روز ادريس و يوشع و شمعون و ...

منشور علوي(ع) در عيد غدير

امير مؤمنان(ع) در قسمت آخر خطبه فرمود: رحمت خدا بر شما اي مسلمانان، بعد از برگشت از اين اجتماع بزرگ امروز [غدير] را عيد بگيريد: [و با انجام امور ذيل آن را بزرگ بشماريد] .

الف) نعمت را بر افراد خانواده و خويشاوندانتان گسترش دهيد و نيكي و بخشش پيشه كنيد . (3)

ب) به برادران ديني خويش به قدر توان نيكي و بخشش كنيد. (4) و (5)

ج) خداي را در برابر نعمتهايي كه به شما ارزاني داشته، شكرگزار باشيد.

د) كنار يكديگر جمع شويد تا خداوند اجتماع شما را فراگير و گيراتر سازد.

ه) به يكديگر نيكي كنيد تا خداوند به شما الفت و مهرباني بيشتر عنايت كند.

و) نعمت‏هاي الهي را به يكديگر تبريك و تهنيت گوييد همان طور كه خداوند [در اين روز] با اعطاي اجر و ثوابي بيش از ديگر اعياد به شما تهنيت مي‏گويد. بعد فرمود: كمك‏هاي مالي به ديگران در امروز (غدير) به اموالتان بركت مي‏بخشد و بر عمرتان مي‏افزايد: مهرباني به ديگران سبب رحمت و عنايات حق خواهد شد.

ز) با خوش‏رويي و شادماني يكديگر را در آغوش بگيريد.

ح) خداوند را بر توفيقات خويش سپاس گوييد.

ط) از فقرا و ضعيفاني كه چشم به كمك شما دارند ديدن كنيد، به زيارتشان برويد و با آنان در خوراكشان همراه شويد. بعد حضرت فرمود: يك درهم كمك به فقرا در روز عيد غدير با دويست‏هزار درهم برابر است، بلكه بيشتر خواهد بود.

ي) وقتي يكديگر را ملاقات كرديد مصافحه كنيد، به هم تبريك بگوييد و سلام كنيد، كه پيامبر خدا(ص) به من چنين فرمان داد. (6)

پي‏نوشت ها:

1ـ از روز غدير خم در روايت تعبير به «يوم الدوح» شده است كه اين واژه هم در روايات و هم در اشعار به كار گرفته شده است. (بحارالانوار، ج 94، ص 115).

2 و 3)ـ تفسير شاهد و مشهود را مي‏توان در موارد ذيل يافت: اصول كافي، ج 1، ص 425، ح 69؛ بحارالانوار، ج 35، ص 386، ح 1؛ ج 36، ص 114، ح .61

4 و 5)ـ در ترجمه عبارات تلفيق شده است.

6ـ بحارالانوار، ج 95، ص 118 ـ 112، ح 8، مقداري از خطبه اميرالمؤمنين(ع) نقل شده توسط امام حسين(ع).